Pnącza - zielona intymność w Twoim ogrodzie

Pnącza

Pnącza mają szerokie zastosowanie i cieszą się dużą popularnością wśród miłośników ogrodów. Mogą stanowić atrakcyjną ozdobę altan, pergoli czy trejaży. Cechą charakterystyczną pnączy jest ich silny wzrost i duża dekoracyjność. Łatwo dopasowują się do elementów architektonicznych, mogą także stanowić doskonałą osłonę przed wścibskimi sąsiadami oraz hałasem, kurzem czy wiatrem. Bardzo szybko rozrastają się, dlatego efekt dekoracyjny można uzyskać dość szybko. Pnącza mogą również zastąpić tradycyjny żywopłot.

Pnącza wspinają się po podporach przy pomocy pędów, wąsów czepnych lub liści. Niektóre z nich mogą piąć się nawet bez dodatkowych podpór, przytrzymując się ścian korzeniami przybyszowymi (bluszcz, hortensja pnąca, milin, przywarka) lub specjalnymi przylgami na końcach wąsów (winobluszcz)

Mamy wiele gatunków pnączy:

1.Powojniki

2.Bluszcze

3.Wiciokrzewy

4.Winorośle

5.Dławisze

6.Glicynie

7.Miliny

8.Rdesty

9.Hortensje pnące

10.Cytryńce chińskie

11.Mini Kwi

POWOJNIK

Największą popularnością cieszą się powojniki. Odmian tych pnączy jest kilka tysięcy, mają różnorodne kolory kwiatów, niektóre nawet dekoracyjne owoce.

Powojnik wielokwiatowy dobrze znosi nasz klimat i nie ulega przemarzaniu. Lubi ziemie próchnicze, żyzne i zasobne w wapń (pH 6-7), średnio wilgotne. Górna część lubi miejsca słoneczne, dolna część zacienione. Nie lubi miejsc wietrznych.

Powojnik o kwiatach w zdecydowanych kolorach najlepiej czuje się w miejscach bardzo słonecznych.

Powojnik o kwiatach w kolorach pastelowych może rosnąć również w miejscach półcienistych.

Powojniki bylinowe i botaniczne są mniej wymagające od wielokwiatowych.

Odmiany:Albina Plena, Asao, Daniel Deronda, Jan Paweł II, Warszawska Nike, Ernest Makhan, Niobe, Jakmanii, Justa, Kacper, Multi Blue, Violet Elizabeth.

BLUSZCZ

Charakteryzuje się ciemnozielonymi i zimozielonymi liśćmi. Dorasta do 30m. Przyrost roczny to ok. 1m. Bluszcz jest rośliną długowieczną, niektóre rośliny potrafią przetrwać nawet 200 lat. Bluszcz w stadium wegetatywnym ma giętkie pędy i czepne korzenie, w dojrzałej fazie pędy są sztywne, sterczące niekiedy ku górze bez korzeni czepnych lub z ich niewielką ilością.

Bluszcz kwitnie od września do listopada. Kwiaty są zielono-białe, drobne. Owocują na czarnofioletowo, dojrzewanie następuje w kwietniu lub maju.

Lubi stanowiska cieniste i półcieniste. Gleba może być umiarkowana, ale niezbyt sucha i kwaśna.

Odmiany: Bluszcz pospolity, Bluszcz irlandzki, Bluszcz Kolibri Gold

WICIOKRZEW

Wiciokrzew charakteryzuje się dekoracyjnymi kwiatami w kolorach: białym, żółtym, fioletowym lub ciemnoczerwonym. Jesienią i zimą przybierają barwę purpurową. Kwitną, w zależności od gatunku od końca maja do października. Owoce wiciokrzewu stanowią jagody o intensywnych barwach stanowiące łakomy kąsek dla wielu gatunków ptaków.

Wiciokrzew nie jest zbyt wymagający pod względem glebowym. Należy jednak unikać bardzo ubogich gleb i wysychających. Żeby zapewnić wiciokrzewom maksimum wzrostu, najlepsza jest gleba żyzna, próchnicza, wilgotna, obojętna i lekko zasadowa. Wiciokrzewy lubią słońce, ale z uwagi na fakt, że padają często ofiarą mszyc, dlatego lepsze jest miejsce półcieniste, lekko osłonięte przed gorącym słońcem i silnym wiatrem.

Wiciokrzewy mają zastosowanie w każdego rodzaju ogrodzie, najlepiej prezentują się w miejscach, gdzie mogą mieć swobodny wzrost. Rozmiar wiciokrzewów dochodzi do 6m, rocznie potrafi mieć przyrost do 2m.

Pnącza te nie wymagają zbyt silnego cięcia. Formujemy je przez pierwsze 3 lata. Po posadzeniu skracamy pędy do 1/3 wysokości, aby umożliwić silne rozkrzewienie rośliny.

Wiciokrzewy powinny być nawożone raz do roku, wiosną, preparatami o spowolnionym działaniu. Pnącza te lubią być intensywnie podlewane.

Odmiany: Wiciokrzew zaostrzony, Wiciokrzew Tellmana, Wiciokrze przewierceń, Wiciokrzew Pomorski Serotina, Wiciokrzew Pomorski Graham Thomas, Wiciokrzew Henriego, Wiciokrzew Browna Drapmore Scarlet.

WINOROŚL

Cieszą się dużym powodzenie wśród miłośników ogrodów nie tylko ze względu na ich dekoracyjność, ale także z uwagi na walory smakowe. Ze względu na rozległy system korzeniowy, pod względem zapotrzebowania na wodę jest samowystarczalna. Jedynie na terenach piaszczystych i podczas długotrwałej suszy należy winorośl Podlewać. Co roku warto zastosować ok. 3 cm warstwę kompostu. Nawożenie stosujemy trzykrotnie, od wczesnej wiosny do lata. Cięcie winorośli stosujemy umiarkowanie. Odmiany deserowe tniemy co roku, aby lepiej owocowały. W listopadzie przed nastaniem mrozu rośliny trzeba przysypać ok. 30-centymetrowym kopczykiem ziemi, który zabezpieczy korzenie i podstawę rośliny. Pędy, które będą owocowały w następnym roku, należy przygiąć do ziemi i przysypać lub okręcić je włókniną albo chochołem. Odmiany: Winobluszcz pięciolistkowy, Winobluszcz trójklapowy, Winobluszcz Muroru

DŁAWISZ

Ma bardzo ozdobne, żółte owoce z czerwonym wypełnieniem. Silnie się rozkrzewia i nie wymaga specjalnych warunków glebowych. Owocują jedynie rośliny żeńskie zapylone przez sąsiadujące z nimi okazy męskie. Ojczyzną dławisza jest Azja. Rośnie bujnie, potrafi osiągnąć nawet 12 m. Jeśli chodzi o glebę, jest bardzo mało wymagający, może rosnąć nawet na przesychających. Najlepiej rozrasta się na stanowiskach słonecznych, ale może również rosnąć w miejscach półcienistych. Jest odporny na mróz, choroby i ataki szkodników.

Bardzo dobrze wygląda na pergolach, altanach i większych drzewach. Należy jednak uważać na jego sąsiedztwo, gdyż szybki i intensywny wzrost może zagłuszyć inne rośliny. Stąd polska nazwa rośliny – Dawisz.

Odmiany: Dławisz okrągłolistny męski Herkules i żeński Diana

GLICYNIA

Odmiany: Glicynia chińska: Alba, Violacea, Multijuga, Ludwik Lawin, Honbeni, Shiro-noda

MILINA

Odmiany : Milin Flamingo, Ursynów

RDEST

HORTENSJA PNĄCA

CYTRYNIEC CHIŃSKI

Bardzo wartościowa, pochodząca z Chin roślina ozdobna, lecznicza i konsumpcyjna. Charakterystyczną cechą cytryńców są grona intensywnych czerwonych owoców. Owoce dojrzewają we wrześniu. Owoce cytryńca bogate są w witaminę E, żelazo, miedź, magnez, potas oraz substancję wzmacniającą o nazwie schizandryna.

Suszone liście cytryńca w postaci „herbatki” dobrze działają na układ nerwowy, oddechowy i wzmacniający. Przeciwskazaniem są choroby serca, nadciśnienie tętnicze oraz bezsenność.

W Chinach nazywany rośliną o pięciu smakach, a jego popularność dorównuje żeń-szeniowi.

Kwitnie w maju i czerwcu, owocuje we wrześniu.

Cytryniec wymaga żyznej, wilgotnej gleby. Jest wytrzymały na mróz, lubi miejsca dobrze oświetlone, ale niezbyt mocno nasłonecznione.

Wymaga częstego podlewania. W początkowej fazie rozwoju nie wymaga cięcie, później usuwamy pędy słabe i chore.

Po drugim roku należy zastosować nawożenie. Podstawę rośliny ściółkujemy obornikiem, a następnie kładziemy 2 cm przekompostowanej kory. Pierwszych owoców powinniśmy się spodziewać po 4-5 latach od posadzenia.

MINI KIWI

Odmiany mini kiwi: Weiki, Genewa, Arguta Kokuwa, Jumbo, Ken's Red, Dr. Szymanowski, Adam, Issai

RÓŻE PNĄCE

Grupa ta obejmuje gatunki i odmiany o długich pędach, które rozpinane są na podporach, pergolach i ścianach. Ich pędy, sztywne lub giętkie osiągają długość 1,5-6m. Mogą kwitnąć raz w roku lub kilka razy. Mimo swojej nazwy, z botanicznego punktu widzenia, róże pnące nie są typowymi pnączami, ponieważ nie mają korzeni powietrznych, wąsów czy też innych elementów czepnych, nie owijają się również wokół podpór. Róże pnące właściwie podpierają się o ściany, pergole czy trejaże. Pomagają im w tym kolce, które wczepiają się w elementy podporowe. Wśród róż pnących odróżniamy dwie zasadnicze grupy: ramblersy i klimbingi. Pierwsze z nich są różami pnącymi – sztywnymi. Bujnie rosną, mają luźny pokrój i są bardzo wytrzymałe. Każdego roku róże te wypuszczają liczne pędy u swojej podstawy, które są giętkie i długie (ok. 2-3 m). W kolejnym roku pojawiają się pędy krótsze, kwiatowe. Ramblersy kwitną raz w roku, ale posiadają bardo dużą ilość kwiatów. Ramblersy bardzo dobrze dają się prowadzić. Mogą służyć do tworzenia wolnostojących kolumn, zdobić pergole, łuki lub nawet kwiatowe ścianki oddzielające fragmenty ogrodu. Możemy również ozdobić takimi różami mało estetyczny płot. Nie poleca się sadzenia ramblersów przy ścianach, bo mogą być bardziej narażone na choroby. Ramblersy lubią bowiem przewiew i obecność wokół siebie liści i pędów.

Klimbingi są różami wiotkimi. Mają prosty pokrój i bardzo obficie rosną. Pędy przewodnie są długie i sztywne. Kwitną w sposób ciągły od wiosny do jesieni lub powtarzający (remontanty). Powinny posiadać silne konstrukcje. Nadają się do prowadzenia na ścianach, wysokich murach i balustradach. Można nawet pokusić się o wypuszczenie takich róż po drzewach o mocnych, ale luźnych gałęziach, np. sosnach lub modrzewiach osiągając interesujący efekt dekoracyjny.

Coraz częściej spotykamy w sprzedaży krzyżówki tych dwóch grup i różnice między nimi są coraz mniejsze, dlatego powinniśmy sprawdzić jak wyrastają z niej pędy i w jaki sposób kwitnie. Wówczas będziemy mogli dobrać prawidłowy rodzaj cięcia.

Róże pnące są dosyć ciężki, dlatego istotny jest właściwy dobór elementów po których wrastają różę. Pergole i trejaże powinny mieć odpowiednio dobraną grubość drewna silnie umocowaną do podłoża. W przypadku róż pnących najpierw planujemy element podpory, dopiero później nasadzamy krzew. W przeciwnym razie możemy mieć duży kłopot z ujarzmieniem rośliny i możemy pokłuć się kolcami. Trwalszymi podporami dla róż pnących są metalowe i murowane, poza tym wymagają mniejszych zabiegów konserwatorskich.

Róże same w sobie są efektowne i dekoracyjne, dlatego musimy rozważnie dobrać do niej towarzystwo innych roślin, żeby nie przyćmić jej uroku lub też, aby nie uzyskać efektu przeładowania. Dobrze będą komponowały się z klimbingami powojniki włoskie. Możemy wykorzystać również kępy bylin – floksów, funkii, bodziszków lub ostróżek lub jednorocznymi roślinami o delikatnym pokroju, np. kosmosy, maki czy czarnuszki. Należy pamiętać, aby zachować pewną odległość od krzewów róż.

Odmiany: Róża pnąca: zółta, czerwona, różowa, biała, łososiowa, bordowa,