Barwinki pospolite, większe, mniejsze

Jak wygląda barwinek?

To wieloletnia, niska krzewinka o pięciopłatkowych, fioletowych kwiatach skręconych w prawą stronę i jajowatych, skórzanych liściach. Po oderwaniu liścia od rośliny, wydobywa się z niego biały sok. Z łacińskiego barwinek pospolity nazywa się Vinica minor, a inne spotykane nazwy tej rośliny to barwinek mniejszy i fiołek czarownic. Ta ostatnia nazwa wywodzi się od ludowych wierzeń, według których kwiat ten miał chronić przed duchami i czarownicami. Kwiat barwinka pospolitego jest symbolem wierności i wieczności.

Jest wykorzystywana jako roślina okrywowa, bo płoży się po powierzchni, na której zostanie posadzona i pięknie ją zazielenia. Świetnie radzi sobie w ocienionych miejscach, pod drzewami. W naturze barwinek objęty jest częściową ochroną. Barwinki są łatwe w uprawie, to rośliny zimozielone, które dorastają do ok. 25-30 cm wysokości i powoli rozrastają się niczym zielono-fioletowy dywan przez podziemne pędy. Rośliny te po raz pierwszy w sezonie kwitną od marca do maja, a następnie kwitną ponownie od sierpnia do września, jednak mają wtedy mniej kwiatów.

Barwinek pospolity może rosnąć zarówno w pełnym słońcu, jak i w cieniu, choć tolerancja silnego nasłonecznienia jest zależna od odmiany rośliny. Najlepiej sadzić je w żyznym, próchnicznym i wilgotnym podłożu. Roślina nie wymaga okrywania na zimę. Może z powodzeniem zimować, przykryty warstwą śniegu. Jeśli pędy kwiatowe i liście czernieją, oznacza to, że powietrze i gleba mają zbyt wysoką wilgotność, której barwinek nie lubi. Choć nie wymaga on przycinania, to dobrze znosi nawet radykalne cięcia. Te najlepiej wykonać na wiosnę.

Barwinek pospolity ma kilka ciekawych odmian, które różnią się tolerancją na światło słoneczne, kolorem kwiatów lub liści. Białe kwiaty mają odmiany 'Alba' i 'Gertrude Jekyl'. Ta druga odmiana barwinka dobrze znosi w pełni zacienione stanowiska, tak jak fioletowa odmiana 'Atropurpurea'. Inne fioletowe barwinki to 'Sebastian', 'Rubra Plena' i 'Multiplex'. Światła słonecznego nie toleruje barwinek 'Variegata', natomiast 'Ralph Shuger' o niebieskich kwiatach i liściach z białą obwódką będzie rósł i pięknie kwitł tylko w pełnym słońcu lub na stanowisku lekko ocienionym.

Ozdobne liście - z jasną obwódką lub w kolorowe plamy - mają barwinek 'Argenteovariegata', 'Illumination', 'Aureovariegata' i 'Cahill'.

W Polsce, oprócz wielu odmian barwinka pospolitego, na rabatach ogrodowych spotkamy także dwa inne gatunki barwinka - barwinek większy (Vinca major) i barwinek zielny (Vinca herbacea).

Barwinek - kiedy sadzić tę bylinę?

Barwinek to roślina, która nie sprawia większych problemów w uprawie. Najlepiej sadzić je wykorzystując sadzonki - doskonałe będę do tego te, z silnym systemem korzeniowym, dobrze ukorzenione. Barwinka najlepiej sadzić w ogrodzie z początkiem kwietnia, choć nasadzenia można wykonywać aż do końca września. Zanim posadzimy barwinki do podłoża, należy je najpierw odpowiednio przygotować. Podłoże powinno być odchwaszczone i przekopane.

Sadzonka barwinka powinna zostać umieszczona w dołku w rozstawie ok. 25 cm. Na metr kwadratowy sadzimy 12 sztuk barwinka w formie sadzonek. Ponieważ jest to roślina płożąca, należy spodziewać się, że barwinek szybko zadarni teren, na którym został posadzony. Potrafi ona w ciągu kilku lat rozrosnąć się nawet na szerokość do pół metra.

Rozmnażanie barwinka pospolitego jest niezwykle łatwe i odbywa się przez podział. Jeśli chcemy w ten sposób posadzić nowe okazy, należy zrobić to jesienią. Podział polega na przecięciu bryły korzeniowej ostrym narzędziem, np. szpadlem. Po dokonaniu rozdziału korzeni, barwinka należy posadzić we wcześniej przygotowanym miejscu.

Czy barwinek jest trujący?

Tak, barwinek to roślina trująca. Pochodzi on z rodziny roślin toinowatych i, jak większość jej krewnych, jest trująca. Nie należy jej sadzić w ogrodach i na podwórzach, gdzie czas spędzają dzieci lub zwierzęta domowe. Zjedzenie barwinka pospolitego może mieć poważne konsekwencje, a nawet - w dużej dawce - doprowadzić do śmierci.

Barwinki zawierają takie substancje, jak minoryna, winina i pubescyna. Te, dostarczone w nadmiarze, mogą obniżać ciśnienie krwi, wywołać zaburzenia pracy serca i problemy z oddychaniem. Barwinek, podobnie jak inne trujące rośliny, jest także wykorzystywany w celach leczniczych. Wchodzi w skład preparatów na obniżenie ciśnienia krwi, jest także wykorzystywany w walce z egzemą.

Barwinek - jak go sadzić?

Barwinek to bylina, którą sadzimy najczęściej, gdy chcemy okryć większą powierzchnię. Choć rośnie powoli, to rozprzestrzenia się skutecznie na dużych obszarach. W zależności od odmiany rośnie i w słońcu, i w cieniu. Dobrze znosi susze, ale nie lubi dużej wilgoci.

Wybierając stanowisko dla barwinka, wybierz je zgodnie z odmianą - niektóre źle znoszą pełne słońce. Można go sadzić wszędzie tam, gdzie nie chce przyjąć się trawa, pod wysokimi drzewami czy gęstymi krzewami. Barwinki sadzimy w dużych odstępach od 25 do nawet 40 cm.

Roślina rozrasta się przez złogi, zadarniając duże obszary. Na metr kwadratowy powinno się sadzić 10-12 roślin barwinka.

Barwinki są chętnie sadzone w ogrodach, wykorzystywane w donicach i pojemnikach, jako ozdoba tarasów i balkonów. Równie chętnie jest sadzony na cmentarzach.