Dereń jadalny - odmiany
Dereń jadalny - opis ogólny rośliny
Dereń jadalny to rozłożysty krzew ozdobny, o kulistej koronie, dorastający do około 8 metrów wysokości. Kwitnie na przełomie marca i kwietnia, dając miododajne kwiaty o żółtej barwie. Jesienią, liście derenia przebarwiają się na piękne odcienie różu i pomarańczy. Od sierpnia do października na krzewie pojawiają się czerwone, jadalne owoce o walcowatym kształcie. Mają właściwości lecznicze i doskonale nadają się na nalewki, syropy, dżemy lub jako dodatek do ciast i deserów. Oprócz owoców lecznicze są również liście (można je suszyć), kwiaty oraz kora z młodych sadzonek. Jednak to owoce mają najwięcej witamin (C, P, A) i innych składników wspomagających nasz organizm. Przykładowo zawierają tyle witaminy C co cytryna. Ponadto wspomagają w wielu schorzeniach, np. łagodzą stany gorączkowe, pomagają przy problemach z trawieniem, poprawiają przepływ krwi, obniżają ciśnienie, działają również przeciwgrzybiczo, przeciwalergicznie, a nawet przeciwnowotworowo.
Dereń jadalny wcześnie wchodzi w okres kwitnienia i owocowania. Jest bardzo odporny na mróz i choroby. Nie jest również wymagający przy uprawie. Można go sadzić zarówno w pełnym słońcu jak i w miejscach zacienionych. Gleba może być piaszczysta lub gliniasta, średnio-żyzna lub żyzna, o obojętnym lub zasadowym odczynie. Roślina nie przepada jedynie za ziemią kwaśną i wysuszoną, dlatego należy zapewnić jej umiarkowaną wilgotność. Bardzo dobrze znosi cięcie, dzięki czemu można go dowolnie formować.
Dereń jadalny - odmiany
Wyróżniamy wiele odmian derenia jadalnego. Najwięcej pochodzi z Ukrainy, gdyż jest to kraj przodujący w uprawie tego gatunku, jednak jest również wiele odmian pochodzenia polskiego. Poniżej przedstawiamy przegląd najczęściej spotykanych odmian derenia jadalnego
Dereń Elegantyj - ukraińska odmiana, dorastająca do 2 m wysokości i około 2.5 m szerokości. Dojrzewa najwcześniej ze wszystkich odmian - owoce są gotowe do spożycia już w pierwszej połowie sierpnia. Pozostałe na krzewie owoce nie opadają na zimę, co jest dodatkową ozdobą. Odmiana doskonała na przetwory.
Dereń Korałłowyj Marka - ukraińska odmiana, siewka odmiany Jantarnyj. Dojrzewa wcześnie, w połowie sierpnia rodząc dość duże, smaczne owoce o pomarańczowo-czerwonej barwie. Polecana na przetwory i jako dodatek do ciast i deserów.
Dereń Flava - stara odmiana, znana już w XVII wieku. Rodzi bardzo smaczne, żółte owoce o ananasowym posmaku. Dojrzewa w sierpniu, plonując raczej średnio obficie. Odmiana deserowa.
Dereń Wydubieckij - odmiana ukraińska dająca mnóstwo owoców. Z jednego krzewu można uzyskać nawet 50kg owoców. Dojrzewa w drugiej połowie sierpnia i polecana jest na przetwory.
Dereń Dublany- polska odmiana o średniej wielkości owocach, które dojrzewają w drugiej połowie sierpnia. Tworzy rozłożysty krzew średnio silnie rosnący. Polecana na nalewki (dereniówka) i przetwory.
Dereń P5 - polska odmiana, o dużych owocach, mających gruszkowaty kształt. Dojrzewają w drugiej połowie sierpnia i są bardzo smaczne. Krzew dorasta do 2.5 - 3m i ma rozłożysty pokrój.
Dereń Juliusz - kolejna polska odmiana dojrzewająca pod koniec sierpnia. Rodzi średniej wielkości owoce, które zawierają najwięcej miąższu w stosunku do pestki. Doskonale nadają się na soki i do kiszenia. Krzew rośnie silnie, osiągając 5m wysokości i podobną rozpiętość.
Dereń Szafer - odmiana polska, zawierająca najwięcej cukrów (16%) i witaminy C. Dojrzewa z końcem sierpnia i ma najdłuższy okres zbioru (1.5 miesiąca). Wszechstronna odmiana doskonała na soki, nalewki i przetwory.
Dereń Bolestraszycki - odmiana rodząca największe owoce ze wszystkich polskich odmian. Dojrzewać zaczyna pod koniec sierpnia i jest polecana na przetwory i nalewki.
Dereń Swietljaczok - ukraińska odmiana rodząca bardzo duże owoce (7g-11g). Dojrzewa na początku września, a owoce pozostają na krzewach nawet zimą. Z jednego krzewu można uzyskać 50kg owoców, które nadają się do przechowywania. Szczególnie polecana jest na przetwory.
Dereń Słowianin - polska odmiana zawierająca mało witaminy C, za to dużo cukrów (14%) oraz pektyn. Owoce dojrzewać zaczynają na początku września i są doskonałe na nalewki, soki i dżemy.
Dereń Paczoski - polska odmiana o średnich owocach. Dojrzewa na początku września i ma zmienny okres zbioru, który może trwać nawet dwa miesiące. Polecana na przetwory.
Dereń Kresowiak - odmiana polska, rodząca średniej wielkości owoce. Ma wysoką zawartość cukrów i zmienną zawartość witaminy C. Dojrzewa w pierwszej połowie września i jest polecana na nalewki i soki.
Dereń Florianka - polska odmiana o średnich owocach. Zawiera niską zawartość cukrów, średnią zawartość witaminy C i pektyn. Dojrzewają późno, w połowie września. Krzew rośnie silnie i ma rozłożysty pokrój.
Dereń Podolski - późna, polska odmiana. Dojrzewa w połowie września. Rodzi średnie owoce, mające również średnią zawartość witaminy C, niską zawartość cukrów i pektyn. Jest to jedna z najbardziej wydajnych odmian. Polecana na przetwory i soki.
Dereń Macrocrapa - stara odmiana obficie plonująca. Rodzi bardzo duże, gruszkowate owoce. Dojrzewa późno, na przełomie września i października. Krzew dorasta do 2.5m. Odmiana polecana na nalewki i do ciast, deserów.