Dereń jadalny - uprawa, właściwości, odmiany

2019-09-07

Dereń jadalny to wszechstronny krzew owocowy, który łączy dekoracyjność z praktycznymi zaletami. Dorasta do 8 metrów wysokości, tworząc rozłożystą, kulistą koronę. Na wiosnę zachwyca żółtymi, miododajnymi kwiatami, a latem i jesienią zdobi ogród czerwonymi, podłużnymi owocami. Jadalne owoce, bogate w witaminy C, P i A, mają liczne właściwości lecznicze i zastosowania kulinarne. Derenie jadalne są odporne na mróz, choroby i nie wymagają szczególnej troski – rosną zarówno w słońcu, jak i półcieniu, na glebie obojętnej lub zasadowej, pod warunkiem umiarkowanej wilgotności. Doskonale znoszą cięcie, co pozwala na łatwe formowanie. To idealny wybór dla osób ceniących rośliny łączące urodę z praktycznym zastosowaniem.

Jak uprawiać dereń jadalny?

Uprawa dereni jadalnych jest niezwykle prosta, co czyni je świetnym wyborem zarówno dla początkujących, jak i doświadczonych ogrodników. Dekoracyjne i praktyczne krzewy owocowe są mało wymagające, odporne na mróz, choroby i dobrze znoszą różne warunki uprawy. Dzięki temu derenie jadalne z powodzeniem można uprawiać w ogrodach przydomowych, na działkach, a nawet w zieleni miejskiej.

O czym warto pamiętać?

Stanowisko: dereń jadalny dobrze rośnie zarówno w pełnym słońcu, jak i w półcieniu. Wybór stanowiska zależy od warunków w ogrodzie – w słonecznym miejscu owocowanie będzie obfitsze, natomiast w półcieniu krzew wciąż pozostanie zdrowy i dekoracyjny,
Gleba: najlepiej sprawdzą się gleby o obojętnym lub zasadowym odczynie, umiarkowanie wilgotne, przepuszczalne, piaszczyste lub gliniaste. Unikaj ziem kwaśnych i suchych, ponieważ utrudniają rozwój rośliny. Jeśli gleba jest kwaśna, warto ją zwapnować przed sadzeniem,
Sadzenie: najlepiej sadzić derenie jesienią lub wczesną wiosną, gdy gleba jest wilgotna i roślina łatwo się ukorzenia. Przy sadzeniu wykop dołek odpowiedniej wielkości, tak aby korzenie miały przestrzeń, a po posadzeniu dokładnie podlej krzew, by ziemia osiadła wokół korzeni,
Podlewanie: choć dereń jadalny jest odporny na suszę, młode sadzonki wymagają regularnego podlewania, szczególnie w okresach suchej pogody. Utrzymanie umiarkowanej wilgotności gleby wspiera zdrowy wzrost i owocowanie,
Przycinanie: derenie dobrze znoszą cięcie, co pozwala na łatwe formowanie krzewu. Przycinanie najlepiej wykonywać wczesną wiosną, przed rozpoczęciem wegetacji, lub po zakończeniu owocowania. Usuwaj suche, uszkodzone oraz nadmiernie zagęszczające pędy, aby zapewnić krzewowi dobrą wentylację i dostęp światła,
Nawożenie: aby zapewnić intensywny wzrost i wysokiej jakości owoce, warto wiosną nawozić derenie kompostem, obornikiem lub nawozami mineralnymi o zbilansowanym składzie. Nawożenie wspiera ogólną kondycję krzewu i zwiększa plonowanie.

Jakie właściwości ma dereń jadalny?

Jadalne owoce derenia są nie tylko smaczne, ale również niezwykle zdrowe. Wszechstronny krzew owocowy dostarcza czerwonych, podłużnych owoców bogatych w witaminy C, P i A, które wspierają odporność, poprawiają krążenie krwi, obniżają ciśnienie i pomagają w trawieniu. Derenie jadalne mają również właściwości przeciwgorączkowe, przeciwgrzybicze i przeciwwirusowe, co czyni je cennym składnikiem diety wspierającej zdrowie. Owoce świetnie nadają się do przetworów – można z nich przygotować nalewki, syropy, dżemy czy użyć ich w deserach i ciastach. Poza owocami, właściwości lecznicze mają również suszone liście, kwiaty oraz kora młodych sadzonek derenia jadalnego. Warto wzbogacić ogród o sadzonki derenia jadalnego i czerpać korzyści z jego licznych zalet.

Odmiany derenia jadalnego

Wyróżniamy wiele odmian derenia jadalnego. Najwięcej pochodzi z Ukrainy, gdyż jest to kraj przodujący w uprawie tego gatunku, jednak jest również wiele odmian pochodzenia polskiego.

Naczęściej spotykane odmiany derenia jadalnego to:

Dereń Elegantyj: ukraińska odmiana, dorastająca do 2 m wysokości i około 2,5 m szerokości. Dojrzewa najwcześniej ze wszystkich odmian - owoce są gotowe do spożycia już w pierwszej połowie sierpnia. Pozostałe na krzewie owoce nie opadają na zimę, co jest dodatkową ozdobą. Odmiana doskonała na przetwory,

Dereń Korałłowyj Marka: ukraińska odmiana, powstała z odmiany Jantarnyj. Dojrzewa wcześnie, w połowie sierpnia rodząc dość duże, smaczne owoce o pomarańczowo-czerwonej barwie. Polecana na przetwory i jako dodatek do ciast i deserów,

Dereń Flava: stara odmiana, znana już w XVII wieku. Rodzi bardzo smaczne, żółte owoce o ananasowym posmaku. Dojrzewa w sierpniu, plonując raczej średnio obficie. Odmiana deserowa,

Dereń Wydubieckij: odmiana ukraińska dająca mnóstwo owoców. Z jednego krzewu można uzyskać nawet 50 kg owoców. Dojrzewa w drugiej połowie sierpnia i polecana jest na przetwory,

Dereń Dublany: polska odmiana o średniej wielkości owocach, które dojrzewają w drugiej połowie sierpnia. Tworzy rozłożysty krzew średnio silnie rosnący. Polecana na nalewki (dereniówka) i przetwory,

Dereń P5: polska odmiana, o dużych owocach, mających gruszkowaty kształt. Dojrzewają w drugiej połowie sierpnia i są bardzo smaczne. Krzew dorasta do 2,5 - 3 m i ma rozłożysty pokrój,

Dereń Juliusz: kolejna polska odmiana dojrzewająca pod koniec sierpnia. Rodzi średniej wielkości owoce, które zawierają najwięcej miąższu w stosunku do pestki. Doskonale nadają się na soki i do kiszenia. Krzew rośnie silnie, osiągając 5 m wysokości i podobną rozpiętość,

Dereń Szafer: odmiana polska, zawierająca najwięcej cukrów (16%) i witaminy C. Dojrzewa z końcem sierpnia i ma długi okres zbioru (1,5 miesiąca). Wszechstronna odmiana doskonała na soki, nalewki i przetwory,

Dereń Bolestraszycki: odmiana rodząca największe owoce ze wszystkich polskich odmian. Dojrzewać zaczyna pod koniec sierpnia i jest polecana na przetwory i nalewki,

Dereń Swietljaczok: ukraińska odmiana rodząca bardzo duże owoce (7 g - 11 g). Dojrzewa na początku września, a owoce pozostają na krzewach nawet zimą. Z jednego krzewu można uzyskać 50 kg owoców, które nadają się do przechowywania. Szczególnie polecana jest na przetwory,

Dereń Słowianin: polska odmiana zawierająca mało witaminy C, za to dużo cukrów (14%) oraz pektyn. Owoce dojrzewać zaczynają na początku września i są doskonałe na nalewki, soki i dżemy,

Dereń Paczoski: polska odmiana o średnich owocach. Dojrzewa na początku września i ma zmienny okres zbioru, który może trwać nawet dwa miesiące. Polecana na przetwory,

Dereń Kresowiak: odmiana polska, rodząca średniej wielkości owoce. Ma wysoką zawartość cukrów i zmienną zawartość witaminy C. Dojrzewa w pierwszej połowie września i jest polecana na nalewki i soki,

Dereń Florianka: polska odmiana o średnich owocach. Zawiera niską zawartość cukrów, średnią zawartość witaminy C i pektyn. Dojrzewają późno, w połowie września. Krzew rośnie silnie i ma rozłożysty pokrój,

Dereń Podolski: późna, polska odmiana. Dojrzewa w połowie września. Rodzi średnie owoce, mające również średnią zawartość witaminy C, niską zawartość cukrów i pektyn. Jest to jedna z najbardziej wydajnych odmian. Polecana na przetwory i soki,

Dereń Macrocrapa: stara odmiana obficie plonująca. Rodzi bardzo duże, gruszkowate owoce. Dojrzewa późno, na przełomie września i października. Krzew dorasta do 2,5 m. Odmiana polecana na nalewki i do ciast, deserów.

Pokaż więcej wpisów z Wrzesień 2019