Byliny wieloletnie miododajne
Byliny wieloletnie długo kwitnące i miododajne
Byliny miododajne wieloletnie wabią do naszego ogrodu trzmiele, pszczoły i motyle, a te z kolei zapylają nasze rośliny od wczesnej wiosny, aż do jesieni. Ogród powinniśmy zakładać tak, aby imitował on w jak największym stopniu naturę i chociaż tworzony przez nas, staje się ostoją dla pożytecznych gatunków zwierząt i owadów. Każdy z nas na miarę swoich możliwości powinien pomagać i dołożyć swoją „cegiełkę”. Uprawa roślin miododajnych nie jest trudna, a do tego byliny do ogrodu dwu i wieloletnie są po prostu urocze.
Wydajność miodowa – co to jest?
To, że miód jest pyszny i leczniczy wiedzą chyba wszyscy. To, że pszczółki zapylają około 70% wszystkich roślin także. A jak sprawdzić, które rośliny są lepsze od innych pod względem zapotrzebowania pszczół?
Rośliny pożytkowe dostarczają pszczołom surowca do produkcji miodu: pyłku, nektaru lub spadzi. Przydatność roślin dla pszczół jest mierzona poprzez wydajność miodową. Jest to ilość nektaru z danego gatunku i z danej powierzchni, który przeliczany jest na surowiec zawierający 80% cukrów. Pszczoły są w stanie pobrać 70% tego rośliny zdołają wyprodukować.
Wydajność pyłkowa – co oznacza?
Wydajność pyłkowa jest to określenie ilości pyłku wytworzonego z danej liczby kwiatów oraz porośniętego obszaru przez dany gatunek roślin
Nazwa |
Termin kwitnienia |
Długość kwitnienia |
Wydajność pyłkowa |
Wydajność miodowa |
Ile sztuk na m2 |
Arcydzięgiel litwor
|
VI-VII |
28 |
* |
200kg/ha |
1 |
Astry |
VIII-X |
30 |
** |
50-60kg/ha |
10-20 |
Barszcz Sosnowskiego |
VII-VIII |
30 |
* |
300kg/ha |
Roślina bardzo trująca |
Chaber driakiewnik |
VI-IX |
42 |
* |
500kg/ha |
7 |
Chaber górski |
V-VII |
50 |
* |
300kg/ha |
7 |
Chaber nadreński |
VII-VII |
42 |
260kg/ha |
500-600kg/ha |
7 |
VII-VIII |
28 |
* |
200kg/h |
5 |
|
Czyściec błotny |
VII-IX |
42 |
** |
500kg/ha |
5-7 |
Czyściec wełnisty |
VI-VII |
20 |
* |
140kg/ha |
12 |
Czyściec prosty |
VI-IX |
60 |
** |
500kg/ha |
7 |
Dąbrówka rozłogowa |
IV-VI |
30 |
* |
120kg/ha |
16 |
Dzielżan jesienny |
VIII-X |
60 |
45kg/ha |
450kg/ha |
5 |
Dzwonek ogrodowy |
VI-VIII |
55 |
* |
300kg/ha |
7 |
Esparceta siewna |
5VI – 20VI |
20 |
*** |
200kg/ha |
60kg nasion na ha |
Farbownik lekarski |
VI-VII |
20 |
* |
170kg/ha |
7 |
Firletka poszarpana |
V-VI |
20 |
* |
60kg/ha |
9 |
20VI-10VII |
25 |
* |
200-400kg/ha |
7 |
|
Jasieniec piaskowy |
VI-VII |
20 |
* |
100-200kg/ha |
9 |
VII-IX |
42 |
* |
190kg/ha |
7 |
|
Kłosowiec fenkułowy |
15VI-15VII |
40 |
** |
400-900kg/ha |
7 |
Kłosowiec pomarszczony |
VII-VIII |
20 |
100kg/ha |
500kg/ha |
4 |
Kocimiętka właściwa |
VII-VIII |
40 |
** |
160-250kg/ha |
12 |
Komonica zwyczajna |
V-VIII |
40 |
*** |
40kg/ha |
8-15kg/ha |
VI-VII |
60 |
** |
100kg/ha |
8-12kg/ha |
|
Koniczyna czerwona łąkowa |
V-IX |
90 |
** |
100-200kh/ha |
10-12 kg nasiona na ha |
Koniczyna krwistoczerwona ikarnatka |
VII-VIII |
30 |
* |
150kg/ha |
30kg nasion na ha |
Koniczyna perska skręcona większa |
VI-VII |
30 |
* |
100-150kh/ha |
15-20kg nasion na ha |
Koniczyna szwedzka białoróżowa |
V-IX |
90 |
** |
120kg/ha |
8-10kg nasion na ha |
Krwawnica pospolita |
VII-VIII |
30 |
** |
200-260kg/ha |
5 |
VII-VIII |
40 |
* |
250kg\ha |
5 |
|
Lebiodka pospolita - oregano |
VII-VIII |
15 |
** |
500-900kg/ha |
16 |
Lubczyk lekarski |
VI-VIII |
20 |
* |
490kg/ha |
2 |
Łyszczec wiechowaty |
VI-VIII |
28 |
360kg/ha |
||
Macierzanka piaskowa |
VI-VIII |
40 |
* |
50-150kg/ha |
16 |
Melisa lekarska |
5VI-30VI |
30 |
* |
50-100kg/ha |
4 |
Mierznica czarna |
VI-IX |
60 |
** |
300kg/ha |
5 |
1 VIII-20VIII |
35 |
** |
100-200kg/ha |
4 |
|
Mikołajek płaskolistny |
10VII-15VIII |
35 |
* |
700kg/ha |
5 |
Mlecz polny |
10VI-30VI |
20 |
** |
30-60kg/ha |
5 |
Mniszek lekarski |
1IV-7V |
24 |
100-300kg/ha |
10-30kg/ha |
8-9 |
Naparstnica purpurowa |
VI-IX |
40 |
** |
200kg/ha |
12 |
Nawłoć kanadyjska |
VII-IX |
30 |
380kg/ha |
700-900kg/ha |
5 |
Nawłoć późna |
VIII-IX |
30 |
** |
700kg/ha |
5 |
Niecierpek Roylego |
1VII-25VIII |
60 |
400 |
700 |
5 |
Ostrożeń łąkowy |
VI-VII |
30 |
* |
80kg/ha |
4 |
Ostrzeń pospolity |
VI |
20 |
* |
120-160kg/ha |
3 |
Ożanka nierównoząbkowa |
VII-IX |
40 |
* |
700kg/ha |
5-9 |
Podbiał pospolity |
15 III -15 IV |
30 |
*** |
20-60kg/ha |
- |
Prawoślaz lekarski |
VII-IX |
42 |
* |
110kg/ha |
5 |
Przegorzan |
19VII-18VIII |
21 |
*** |
Ok.400kg/ha |
3-5 |
Pysznogłówka dwoista |
VI-VIII |
36 |
* |
220kg/ha |
7 |
Rożnik przerośnięty |
VI-X |
90 |
200-300kg/ha |
550kg/ha |
3 |
Ruta zwyczajna |
VII-VIII |
21 |
*** |
200-300kg/ha |
4 |
Serdecznik pospolity |
20VI-1VIII |
10 |
*** |
240-320kg/ha |
6 |
Sadziec konopiasty |
VI-IX |
60 |
*** |
160kg/ha |
3 |
Szczeć draparska |
VII-VIII |
30 |
* |
400kg/ha |
3 |
VI-VII |
50 |
** |
400-480kg/ha |
9 |
|
Szanta zwyczajna |
VI |
28 |
** |
400kg/ha |
8kg nasion na hektar |
Ślazowiec pensylwański |
VII-IX |
56 |
* |
280kg/ha |
0,5-1kg nasiona na ha |
Świerzbnica polna |
VI-IX |
60 |
* |
270kg/ha |
9 |
Trędownik bulwiasty |
5VI-25VI |
20 |
240kg/ha |
600-900kg/ha |
5 |
Trojeść amerykańska |
25VI |
25 |
* |
187-570kg/ha |
2 |
Tulia kalifornijska |
VII-IX |
42 |
* |
400-500kg/ha |
4 |
Tymianek właściwy |
5VI-25VI |
30 |
* |
100-200kg/ha |
2-4kg nasion na hektar |
Wielosił błękitny |
VI-VII |
30 |
* |
100-150kg/ha |
7 |
Wierzbówka kiprzyca |
300kg/ha |
400-600kg/ha |
4 |
||
Wiesiołek |
20VI-20VII |
20 |
*** |
30-60kg/ha |
9 |
Wrzos |
4VIII-30VIII |
28 |
*** |
50-120kg/ha |
10-15 |
Żelaźniak bulwiasty |
V |
35 |
** |
500kg/ha |
4 |
Żywokost lekarski |
V-VI |
20 |
* |
100kg/ha |
9 |
*wg źródeł wydajność pyłkowa pomijalna **wg źródeł wydajność pyłkowa średnia ***wg źródeł wydajność pyłkowa wysoka |
Byliny miododajne wieloletnie – charakterystyka ogólna:
- Arcydzięgiel litwor – to dwuletnia roślina lecznicza, która dorasta nawet do 3 metrów wysokości. Prócz sporej wydajności miodowej dzięgiel dysponuje mocnym surowcem zielarskim. Surowcem tym są jego korzenie, z którego robi się prozdrowotne odwary.
- Chaber driakiewnik – wdzięczna bylina do każdego ogrodu. Charakteryzuje się kulistymi, ponad 2cm koszyczkami kwiatostanowymi w kolorze indygo. Dorasta do 50-100cm i zdobi kwiatami otoczenie od czerwca do sierpnia, a czasem nawet do października.
- Chaber górski – roślina trwała porastająca głównie stoki, hale i górskie lasy – może rosnąć na wysokości 2100m n.p.m. Gleba dla tego chabra winna być sucha, a stanowisko półcieniste. Zdobi ogród swymi ciemnoniebieskimi kwiatami od maja do lipca.
- Chaber nadreński – to kolejny chaber warty poznania. Koszyczki kwiatowe w kolorze fioletowo-różowym są często odwiedzane przez pszczoły, nawet w czasie suszy, gdy inne rośliny nie wydzielają już nektaru. Dorasta do 30-80cm, a jego kwiaty możemy podziwiać od lipca do sierpnia.
- Chaber wielko główkowy – piękna odmiana chabru o dużych – 7-9cm, żółtych koszyczkach kwiatowych i sporej wysokości – 100-150cm. Jak wszystkie chabry preferuje stanowisko suche i słoneczne.
- Czyściec wełnisty – wieloletnia bylina dorastająca do 30-40cm wysokości, która charakteryzuje się białym kutrem, które porasta całą roślinę. Drobne kwiaty w kolorze purpurowo-fioletowym są zebrane w kłosy i kontrastują ze srebrnymi pędami, liśćmi od czerwca do lipca.
- Czyściec prosty – bylina dorastająca do 30-80cm wysokości, miękko owłosiona, zielona. Roślina ta ma lecznicze właściwości i jest bardzo nektaro i miododajna. Jest bardzo chętnie oblatywana przez pszczoły, a jej białe kwiaty rozwijają się na roślinie od czerwca do września.
- Dzielżan jesienny – jest jedną z roślin, które zdobi otoczenie na przełomie późnego lata i wczesnej jesieni. Piękne kwiaty w barwie żółtej lub brunatno czerwonej utrzymują się na roślinie os lipca do października. Kępy tej rośliny mogą dorastać do 60-200cm wysokości.
- Dzwonek ogrodowy – ujmująca bylina rabatowa. Charakteryzuje się okazałymi kwiatostanami w kształcie dzwonu z koroną na brzegu zawiniętą, w kolorze: białym, różowym i niebieskim. Dorasta do 60-90cm wysokości i oblatywana jest przez pszczoły od czerwca do sierpnia
- Esparceta siewna – to roślina z rodziny motylkowatych, która jak większość z nich poprawiają żyzność gleby. Skutecznie też hamuje erozję gleb. Uprawiana jest również jako roślina pastewna na pasze dla bydła. Dorasta do 70cm wysokości, a jej kwiaty są w subtelnej różowej barwie.
- Hyzop lekarski – zioło, które powinno znaleźć się w każdym ogrodzie. Roślina ta dorasta do 1m wysokości i ma sporo właściwości prozdrowotnych i leczniczych. Od czerwca do września na roślinie pojawiają się szafirowo filetowe kwiaty bardzo oblatywane przez pszczoły.
- Jeżówka purpurowa – to bardzo popularna bylina rabatowa w naszych ogrodach. Duże – 10cm koszyczki kwiatowe są przeważnie w kolorze purpurowym, ale zdarzają się również odmiany ozdobne w innych barwach. Roślina dorasta do 60-150cm wysokości. Jeżówki purpurowe znane są również jako rośliny lecznicze, stosowane przy przeziębieniu i wzmacnianiu organizmu.
- Kłosowiec fenkułowy – roślina, której cechą charakterystyczną jest to, że pachnie anyżem. Bylina mierzy sobie od 60 do 100cm wysokości i tworzy szerokie kępy o wyprostowanym pokroju. W ogrodach ceniona za dekoracyjność niebiesko purpurowych kwiatów, które zebrane są w smukłe, kłosowate kwiatostany, o 12cm długości. Obficie kwitnie od lipca do września, a w domowych pieleszach używana jest jako mieszanka herbaciana lub jako przyprawa.
- Kłosowiec pomarszczony - nazywany koreańską miętą jest rośliną chętnie oblatywaną przez trzmiele i pszczoły. Mierzy on sobie od 100 do 130cm i nie jest kłopotliwy w uprawie. Jest rośliną leczniczą stosowaną przy dolegliwościach z układem krwionośnym, oddechowym i trawiennym. Uspokaja i poprawia sen.
- Kociemiętka właściwa – bylina ta ma wiele ról. Przyciąga koty i owady pożyteczne, jednocześnie odpędza irytujące insekty, pasożyty, gryzonie. Dorasta do 120cm wysokości i tworzy wzniesione, rozgałęzione pędy. Kwiaty mogą być różowe, białe lub różowofiloetowe i zdobią roślinę od czerwca do sierpnia. Ma ona także silny miętowo-cytrynowy zapach.
- Lawenda wąskolistna – lawenda lekarska jest czarującą byliną i chyba nie ma osoby, która by o niej nie słyszała. Krzewinka ta dorasta do 60cm wysokości. Fioletowo niebieskie kwiaty zebrane są w kłosy i wdzięczą się na roślinie od końca czerwca do połowy sierpnia. Lawenda wąskolistna zawiera silny olejek eteryczny, który wykorzystywany jest jako przyprawa, dodatek do kosmetyków oraz odstraszacz na mole.
- Lebiodka pospolita – jest to przyprawa znana wszystkim, a wykorzystywana głównie do dań włoskich, wchodzi również w skład ziół prowansalskich. Oregano jest byliną o wzniesionym pokroju i rozmiarach do 30-60cm wysokości. Kwiaty o zróżnicowanej barwie: różowe, białe, karminowe utrzymujące się na roślinie od lipca do września.
- Lubczyk lekarski – jest to wieloletnie zioło, które chętnie jest używane do wszelkiego rodzaju potraw. Potrafi dorosnąć do 150cm wysokości, a w lipcu i sierpniu możemy zaobserwować drobne i jasnożółte kwiaty. Jest jednym z afrodyzjaków, a dawniej wykorzystywany był również przy leczeniu różnych schorzeń i nieżytów.
- Macierzanka piaskowa – bylina ta tworzy gęste, zielone i zwarte kobierce, które podasz kwitnienia zapierają dech - tworzy się z nich różowo-purpurowy dywan. Wszystkie części tej rośliny zawierają olejki eteryczne oraz są jadalne. Jako, że macierzanka piaskowa jest rośliną płożącą to osiąga wysokości 5-10cm, a kwitnienie przypada na przełom czerwca i lipca.
- Melisa lekarska - jest to bylina słynąca ze swych właściwości uspakajających. Zioło te jest wykorzystywane jako środek na nerwicę i spokojny sen, ponadto ułatwia też trawienie. Krzewinka dorasta do 60cm wysokości i kwitnie od czerwca do sierpnia. Jej drobne kwiaty początkowo są żółtawe, lecz z czasem bieleją. Cała roślina ma cytrynowy zapach.
- Mięta pieprzowa – jest to kolejne zioło chętnie wykorzystywane w kuchni jak i medycynie. Dorasta do 90cm wysokości i charakteryzuje się miętowym zapachem. Jej kwiaty pojawiają się od końca lipca do końca sierpnia.
- Mikołajek płaskolistny – roślina o pięknej niebieskawej barwie. Mimo, że wygląda dość surowo jest rośliną godną polecenia dla każdego. Jest mało wymagająca, dorasta do 100 cm wysokości, o dość rozłożystym podłożu. W czerwcu na końcach ej pędów pokazują się również niebiesko zabarwione co cała roślina kwiaty.
- Mlecz polny – roślina z astrowatych, która osiąga od 50 do 150cm wysokości. Jako, że jest popularnych chwastem to dla większości z nas jest pozbawiony wszelkich zalet. Kwiaty żółte podobne są do mniszka, a rozróżnia je to, że kwiaty mniszka lekarskiego wyrastają wprost z podłoża. Natomiast kwiaty mleczu z łodygi głównej. Pszczoły i inne owady zapylające mają z niego dużo pożytku.
- Mniszek lekarski – potocznie nazywany jest mleczem i jest jedną z roślin, które widzimy wiosną w kwietniu. W tym właśnie czasie rozpoczyna kwitnienie i kwitnie do jesieni. Oczywiście kwiaty na miody i syropy zbierane są na początku maja, kiedy jest największy urodzaj mniszka.
- Naparstnica purpurowa – roślina, która tworzy wspaniałe purpurowe kwiaty na górnej części łodygi, przez co powstaje kwiatostan – grono. Jest także rośliną leczniczą, którą wykorzystuje się przy leczeniu chorób serca. Dorasta do 120cm i cieszy kolorowymi kwiatami od czerwca do września.
- Nawłoć kanadyjska - roślina lecznicza, które wykazuje działanie ściągające, odtruwające, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Dorasta do 1m wysokości, a jej żółte, ażurowe i delikatne kwiaty wdzięczą się na niej od lipca do września.
- Niecierpek Roylego – przy dobrym stanowisku potrafi osiągnąć nawet 2 metry wysokości. Kwiaty niecierpka są różowe, słodko pachnące i pojawiają się w lipcu i są aż do października. Na początku kwitnienia odwiedzają je trzmiele, w późniejszym czasie można też zauważyć pracujące pszczoły od rana aż do godzin wieczornych.
- Ożanka nierówno ząbkowa – zgrabna bylina osiągająca maksymalnie 50cm wysokości. Cała roslina posiada słaby zapach czosnku i jest niebywale łatwa w uprawie. Jej żółtawe kwiaty wabią owady od lipca do września.
- Podbiał pospolity – pospolita roślina z kwiatami podobnymi do mniszka lekarskiego. Cała roślina osiąga od 7 do 15cm wysokości , a jej liście są surowcem zielarskim. Odwary stosowane sa jako środek wykrztuśny, przeciwzapalny i przeciwbakteryjny, łagodzi również suchy kaszel. Kwiaty możemy naleźć na przełomie marca i kwietnia.
- Przegorzan – bez względu na podłoże przegorzan rośnie bujnie i szybko. Kwiatostany ma kuliste, stalowoniebieskie przypominające nieco kwiatostany czosnków ozdobnych. Osiągają nawet 2m wysokości i udadzą się na każdej rabacie.
- Ruta zwyczajna – to roślina dorastająca do 1m wysokości o szerokim wachlarzu zastosowań w kosmetologii oraz biologicznej ochronie roślin. Jej żółte kwiaty wydzielają przyjemny zapach, którym zwabiają do siebie owady.
- Serecznik pospolity – zwany również „lwie serce” ma wiele właściwości leczniczych: działa uspakajająco, przeciwwirusowo i przeciwbólowo. Podnosi również serotoninę - hormon szczęścia. Roślina dorasta do 40-80cm wysokości i charakteryzuje się silnym zapachem. Jej różowo-purpurowe kwiaty pojawiają się od czerwca do września i nektarują nawet w przypadku dużej posuchy.
- Szałwia lekarska – roślina ta stosowana jest do produkcji kosmetyków, jako przyprawę poprawiającą smak potraw, ponadto pobudza organizm do produkcji soków trawiennych, a płukając naparem szałwiowym jamę ustną zlikwidujemy afty i pleśniawki
- Szanta zwyczajna – to wieloletnia bylina, która osiąga od 30 do 80cm wysokości. Pokrój ma wzniesiony, pokryta jest kutnerowym owłosieniem. Jest to kolejne znamienite zioło o sporym spectrum zastosowań: działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo, przeciwhistaminowo, przecimiażdzycowo. Wykorzystywana jest również przy zwalczaniu dychawicy oskrzelowej, żółtaczce, schorzeniach nerwowych oraz wielu innych.
- Trędownik bulwiasty – zielna roślina dorastająca do 120cm wysokości. Cechą charakterystyczna są zielone kwiaty z czerwono-brązowymi wargami górnymi i małymi liśćmi. Łodygi i liście wykorzystywane są do warzenia płynnych ekstraktów, nalewek oraz maści. Zastosowanie trędownika też jest spore: pomaga zwalczać łuszczyce, uczestniczy w detoksykacji całego ciała i poprawia funkcje metaboliczne, w stanach zapalnych, przy zarażonych ranach oraz wiele, wiele innych.
- Trojeść amerykańska – to bylina o wzniesionym pokroju i wysokości od 150cm do 180cm. Cechą charakterystyczną są wydłużone liście osiągające 20 cm oraz silnie pachnące kwiaty zebrane w baldachy. Nie tyle kwiaty co są specyficzne, a późniejsze owoce. Na pierwszy rzut okiem wyglądają jak przyczepione „do góry nogami” papużki. W środku torebki znajdują się spłaszczone nasiona, z długimi jedwabistymi włoskami aparatu lotnego. Podobnie jak u mniszka lekarskiego.
- Tymianek właściwy – inaczej nazywany jest macierzanką to krzewinka tworząca zwarte kępy i osiągająca 30cm wysokości. Bylina ta ceniona jest za aromat i smak, dlatego też miejsce jako przyprawa ma w każdej kuchni. Jest to roślina lecznicza wykazująca właściwości grzybobójcze, przeciwzapalne i bakteriobójcze. Ma również działanie wykrztuśne i przeciwkaszlowe, dezynfekujące, pomaga przy chorobach układu pokarmowego. Zalet tymianku jest znacznie, znacznie więcej.
- Wiesiołek – wspaniała roślina zielna osiągająca 1m wysokości, a cechą charakterystyczną są żółte kwiaty, zebrane w gęste kwiatostany, które w ciągu dnia sa przymknięte, a otwierają się na wieczór. Choć w ziołolecznictwie wykorzystywane są całe rośliny, to najwięcej właściwości zdrowotnych jest w nasionach wiesiołka, dokładnie olej tłoczony z tychże nasion. Pomaga on w przyśpieszeniu przemiany materii, przy dolegliwościach z układem krwionośnym, usprawnia działanie mózgu, poprawia nastrój oraz wzmacnia organizm.
-Wrzos – od kilku lat wrzosy są jednymi z bardziej popularnych i wyczekiwanych roślin. Te małe krzewinki dorastające do 30cm wysokości zdobią ogrody od września, aż do końca października na naszych tarasach, balkonach i ogrodach. Pięknie prezentują się z innymi roślinami jesiennej aury jak marcinki czy też owocami dyń ozdobnych. Różnią się od siebie kolorem kwiatów oraz pokrojem.
- Żelaźniak bulwiasty – zimozielona roślina osiągająca około 1m wysokości. Charakterystyczne sa bulwy, które wytwarza na korzeniach oraz różowe „piętrowe” kwiatostany zebrane w okółkach. Żelaźniak niedawno wrócił do ogrodów – sadzony w szpalerze staje się latem kwitnącym żywopłotem.